Workshop De innerlijke man en de innerlijke vrouw

Wat was het leuk! Afgelopen vrijdag gaf ik samen met Jan Ubels een pilot bij De Baak in het kader van onze Vakgenieten voor Vakgenoten. 

Met 22 enthousiaste deelnemers werd het een mooie middag. Meerdere deelnemers noemden de inzichten verrassend. 

Quotes van 2 deelnemers:

Ik voel mij een completer mens! (v)

Er was een mooie opbouw van lichaamswerk en in contact komen met je kern, naar het meer coachende deel tussen de deelnemers onderling. Ik heb er echt iets aan gehad. (m)

De innerlijke man en vrouw
Een workshop voor mannen én vrouwen

We hebben het hard nodig in onze organisaties; een goede balans tussen mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten. Maar hoe zit het met de balans in onszelf? Staan beide zijden in al hun volheid tot je beschikking in je werk en je leiderschap? Het mannelijke in ons als vertegenwoordiger van de expressieve, daadkrachtige, gevende kant van ons wezen. Het vrouwelijke als de ontvankelijke, empathische, zachte kant. In deze workshop onderzoek  je beide kanten in jezelf en jouw leiderschap. Door de kwaliteiten van het vrouwelijke en het mannelijke in jezelf – en anderen -  te erkennen en ruimte te geven, sta je sterker en ben je vollediger aanwezig in je leiderschap.  Of je nou een man of een vrouw bent.

Werkwijze
In deze workshop werken we van binnen naar buiten. We maken gebruik van het gedachtengoed van onder meer EssentieCoaching® van Lenne Gieles. Vanuit haar model van vrouwelijke en mannelijke energie in onszelf onderzoeken we hoe dat in ieder van ons is ontwikkeld en hoe dat momenteel uitwerkt in je dagelijks leven. Daarbij maken we onder meer gebruik van de ontmoeting en de verbeeldingskracht. We maken de mannelijke en vrouwelijke energie letterlijk voelbaar en zichtbaar in de groep.  Wat kom je dan tegen als het expliciet gemaakt wordt? Vanuit de reflectie is een innerlijke verschuiving van je zelfbeeld mogelijk, daar waar dat gewenst is.

Resultaten
Je durft jezelf te zien met het volledige spectrum aan mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten die je in je hebt. Je wordt je bewuster van je eigen oordelen en triggers op delen van je persoonlijkheid en die van anderen. De mogelijkheid opent zich om je weer toe te eigenen wat verloren was gegaan of niet gezien kon worden. Dat maakt je zowel zachter als sterker, daadkrachtiger als stiller, bescheidener als verantwoordelijker. Je ontwikkelt je voorbij een eenzijdig beeld van het mannelijke en vrouwelijke door beide kanten in jezelf tot wasdom te laten komen. Mogelijk opent zich een verrassend en veelzijdig nieuw perspectief.

Doelgroep
Leidinggevenden en professionals

Hoe creativiteit werkt

Jonah Lehrer

Allemaal leuke boekjes liggen er naast mijn bed. En ze zijn allemaal via dierbaren tot me gekomen, dat maakt het extra plezierig. Deze week las ik het boekje "Imagine, hoe creativiteit werkt", geschreven door Jonah Lehrer. Ik kocht het bij Creatiefdenkenonline.nl, de webwinkel van mijn vriend Gijs. Voor mij is zo'n boekwinkel een omgeving waar ik hebberig van wordt. Mijn eerste bestelling bestond dan ook meteen uit drie boeken, en daar heb ik vooralsnog geen spijt van.

Het is zo'n leuk boek. In ieder hoofdstuk dient een verhaal uit de praktijk om iets te illustreren van de verschillende aspecten van creativiteit. Zo las ik over het ontstaan van de Swiffer, de ontwikkeling van plakband en post-its. En ook het hilarische verhaal over hoe een moeder in Zwitserland het prototype voor de Barbie vond. Over hoe de productie van creatieve ideeën samenhangt met de grootte van de stad; in een grotere stad komen meer ideeën tot stand, maar in een groter bedrijf weer minder. Over de kracht van ontmoetingen met buitenstaanders en het plagiaat van Shakespeare.  Prachtige verhalen die laten zien dat creativiteit een kwestie is van een voedende omgeving, hard werken, afwijkende dingen doen, contact met anderen en boven alles uitwisseling van ideeën. Dit boek laat zien dat regels, protocollen en concurrentiebedingen bij uitstek geschikt zijn om creativiteit - en daarmee innovatie en vernieuwing - om zeep te helpen. En dat dagdromen, afleiding en feedback werkt.

Het is een gedegen boek, goed onderbouwd met wetenschappelijk onderzoek en tegelijkertijd vlot en aantrekkelijk geschreven. Het inspireert. Ik merk dat ik de neiging heb om meer met anderen in gesprek te gaan, na het lezen van dit boek. Nu snap ik ook waarom het nummer 1 op de bestsellerlijst van de New York Times staat. Je wordt vrolijk van zo'n boekje.

Als het onderwerp je interesseert zou ik het zeker lezen. Met de komende feestmaanden in aantocht kan ie bovenaan je verlanglijstje. Ook leuk om weg te geven.

Wat een bijzondere dag..

Vandaag is het tien jaar geleden dat mijn vriendin Marijn is overleden. En precies vandaag gingen wij - mijn moeder, een vriendin en ik - mijn keuken opnieuw inrichten en kon ik voor het eerst weer koken. Dat is bijzonder omdat ik in mijn keuken vaak aan Marijn moet denken. Ze heeft het huis waar ik nu woon één keer gezien, vlak voor ze stierf. En die keer veroorzaakte ze dat we de keuken open gingen breken. Dat was een stuk handiger met kleine kinderen, zei ze. En zij kon het weten, ze had twee dochters opgevoed en was inmiddels oma. Nu heeft Marijn heel veel veroorzaakt in ons leven. Ik denk dat ik me er ternauwernood van bewust ben hoeveel eigenlijk. Die keuken is maar een klein dingetje. Vaak denk ik aan haar als ik door mijn keukenraam de tuin in kijk.

De afgelopen weken is het 'mijn' keuken geworden. Een gedurfd avontuur vond ik het en het resultaat is mooi. Ik ben er heel blij mee. En dankbaar ben ik voor alle lieve mensen die hebben geholpen om dit tot stand te brengen. De meedenkers met alle plannen, de mannen die de meubels verplaatsten, de koks die ons van eten voorzagen, de in- en uitpakkers en natuurlijk de aannemer met zijn crew, de keukenbouwer en de schilder, die er iets prachtigs van maakten.

Totaal onverwacht kwam er vanmiddag, tussen al het gerommel met dingetjes die opgeruimd moeten worden, een pakje met de post. Het was het nieuwe boek van Jeanne Bakker, Omgaan met draken. Het komt morgen uit, maar een van de eerste exemplaren viel vandaag al bij mij in de bus. Wat een verrassing! En hoe bijzonder, in het boek een dankwoord aan vier mensen die "te vroeg hebben moeten stoppen met het verspreiden van hun wijsheid". Wim is een van hen. Samen met mijn kinderen lees ik de bijgesloten brief, een heerlijk gul en prachtig eerbetoon aan mijn lieve man. Dank je wel Jeanne!

In gedachten zie ik hem dan, samen met Marijn, een beetje keuvelend naar beneden kijken naar al onze escapades. En natuurlijk - allebei -  zéér vergenoegd met dit eerbetoon. Dat zeker!

Recreatie en goede voornemens

Nog even een stukje dat ik schreef in de vakantie. Ik ben weer terug en maak me op voor het nieuwe jaar. Heb er weer zin in.

Re-creatie of recreatie. 

Mooie woordspeling. In het eerste geval is het officiële woord her-creatie vermoed ik. Maar redelijkerwijs zou re-creatie ook kunnen. Die tweede is wat ik doe deze zomer. Drieënhalve week in Frankrijk. 

Zo bedacht ik vanmorgen in het zwembad waar ik iedere ochtend mijn baantjes zwem dat je ook jezelf opnieuw uitvindt als je een paar weken aan het recreëren bent. Je merkt het goed bij de kinderen. Over mijn zesjarige neefje zei mijn zwager: "je ziet gewoon dat ie gegroeid is." We zien onze kinderen groeien als ze nieuwe avonturen beleven, nieuwe mensen ontmoeten, in een andere omgeving zijn en dingen doen die ze nog niet eerder hebben gedaan. En dat gebeurt onszelf ook een beetje. Mij in elk geval. De eerlijkheid gebiedt me te zeggen dat ik na de vakantie meestal meer voornemens heb dan op 1 januari. Sommigen gaan op weg naar Nederland alweer teloor, zoals het voornemen vorig jaar om wekelijks te gaan zwemmen. Die komt nu weer terug. Dit jaar ga ik het echt doen, denk ik zolang ik hier ben. Maar iedere ochtend vanuit je bed in een buitenzwembad veertig baantjes trekken is toch een ander verhaal dan iedere woensdag na het eten nog met de auto naar een (koud) zwembad te gaan en dat daar te doen. Dus we zullen zien wat er van komt.

Het gaat natuurlijk niet om de kleine dingen zoals dat zwemmen. Maar wel om afstand nemen van de dagelijkse beslommeringen, nadenken over hoe je de dingen doet en of dat is wat je wilt. Veranderingen overwegen.  Beetje filosofisch soms, maar meestal vooral gewoon lekker. Heel gezond ook lijkt me. Dus dit jaar neem ik me voor om iets meer recreatie in mijn programma op te gaan nemen. Zondagsrust zo je wilt. 

Af en toe er tussenuit om mijn zinnen te verzetten. Iets anders te doen. Nieuwe mensen, andere omgeving, nieuwe avonturen. Eens kijken wat ervan komt.

De berg van de ziel

Ik weet nog goed hoe ik kort na de dood van Wim, mijn man, voelde dat ik mijn verdriet niet ineens zou kunnen toelaten. Daarvoor was het te groot. Ik zat op onze camping in Istrië bij de zee en had het gevoel dat ik erin zou verdrinken als ik me eraan zou overgeven. Ergens besefte ik me dat ik het zou moeten doseren, ik had twee opgroeiende kinderen en alleen al voor hen wilde ik staande blijven. En uiteindelijk is het ook zo gegaan. Niet zo helder en bewust als ik het me op dat moment realiseerde, zo gaat het in het echte leven niet, maar ik heb gezorgd dat ons leven door zou gaan.

Overleven. Niet alleen maar negatief, ik heb het ervaren als een enorme kracht, die zorgt dat je doorgaat en doet wat nodig is om een nieuw leven te bouwen en weer een balans te vinden in jezelf en met elkaar.

Het verdriet reisde met me mee in de onderstroom. Soms wat meer, in andere perioden was er minder ruimte. Ook dat gaat bijna als vanzelf, althans zo heb ik het ervaren. Er zijn momenten geweest dat ik dacht dat het wel klaar was, maar dat bleek nooit het geval. En inmiddels, bijna drie jaar later, denk ik dat het  misschien wel nooit klaar is. Dat het altijd met me meegaat dat verdriet. Dat de heimwee deel is van wie ik ben.

Nu, na een periode van hard werken diende het zich weer aan als een stil verlangen naar tijd en ruimte voor mezelf. Ik weet dan dat het over rouwen gaat, zonder dat ik daar op zo'n moment goed raad mee weet. Want hoe doe je dat dan? Het gaat eerder over ruimte maken en toelaten, dan over iets doen. In het NRC las ik een interview met Ada de Jong die samen met Christa Anbeek een boek heeft geschreven over kwetsbaar leven. Ik heb het meteen gekocht.

Het is - zoals zij het zelf zo mooi noemen - een persoonlijk essay. Ada verloor in één klap haar hele gezin bij een ongeluk in de bergen, Christa had al eerder haar ouders, haar broer en later haar man verloren. Ze gebruiken een aantal 'oervragen' uit de christelijke dogmatiek als structuur. Zo vormen overwegingen, gedachten en geschriften uit het humanisme, christendom en boeddhisme een bedding voor hun persoonlijk zoektocht. Een verhaal dat mij raakt in mijn ervaring over de zoektocht die volgde op de dood van Wim. Een innerlijk proces om me te verhouden tot mezelf in een leven waar hij geen deel meer van is. Niet in het hier en nu. In gedachten en herinneringen is hij er altijd nog, hoewel de ruimte die dat inneemt minder wordt en daar ben ik zowel blij als verdrietig om.

Ada zegt in het boek dat ze met haar gezin ook zichzelf begraven heeft. De Ada die ze was voordat zij stierven die bestaat niet meer. Zo herinner ik me dat ik in het eerste halfjaar na Wim's dood steeds wakker werd met de gedachte 'wie ben ik?'. Niet dat ik daar overdag veel mee bezig was, een groot deel van mij was ik nog wel; Cornalien, moeder van Daan & Jeroen, (schoon)dochter, zus, vriendin. Ik vond houvast in mijn werk en bedding in de mensen om me heen. Maar ook van mij is een stuk verloren gegaan. Dat veilige, geborgene van deel uitmaken van ons complete gezin, mijn man die onvoorwaardelijk van me hield, bij wie ik thuiskwam en thuis was. Precies dat stuk. Laatst had ik met een stel collega's een gesprek over de meest ingrijpende verandering in je leven. Eén van hen noemde zijn echtscheiding. Ook hij was daarin dit stuk van zichzelf kwijtgeraakt. "Het zou daarna nooit meer zijn zoals het was", zei hij. Het raakte me, omdat ik meteen wist waar hij op doelde.

Ik kan het iedereen die met verlies te maken heeft aanraden, dit boek. Lang heb ik geen heel boek kunnen lezen, daar had ik de focus nog niet voor. Nu wel. Het heeft me goed gedaan. Juist door de ervaringen afgewisseld met stukjes theorie was er steeds iets dat raakte aan mijn eigen proces, aan dat wat meekomt in de onderstroom. Geen hulp, antwoorden of oplossingen, maar een stille zelfreflectie van twee heel verschillende vrouwen die als geen ander weten hoe kwetsbaar je kunt zijn.

De berg van de ziel. Persoonlijk essay over kwetsbaar leven. (2013)
Christa Anbeek & Ada de Jong

Zorgen voor jezelf

Als we allemaal nou een beetje voor onszelf zorgen, 

dan wordt er in elk geval voor iedereen gezorgd.

                                                                  Charles Engelen

Zomaar een uitspraak, tussen neus en lippen door gedaan tijdens een training. Én een heel waar woord. Toch lijkt het dat niets moeilijker is dan dat. Dit weekend had ik een gesprek met mijn oudste zoon. Het deed hem pijn te zien hoe een hoogzwangere vrouw regelmatig sigaretjes zat te roken op haar werk. Hij weet als geen ander wat een prijs je betaalt voor dat wat onschuldig lijkt zolang het goed gaat. Zijn vader stierf drie jaar geleden aan longkanker. Als ik even later, naar aanleiding van zijn opmerking dat er zoveel kinderen roken in zijn klas en op school, zeg dat het verbijsterend is dat er nu nog zoveel mensen roken valt hij uit: "het is niet verbijsterend, het is beláchelijk dat mensen zonder na te denken iets doen dat zo destructief is voor je lichaam". Inderdaad en toch doen we het vrijwel allemaal. Niet alleen roken, maar ook teveel eten, drinken, zitten en werken. Terwijl we wel weten dat het niet goed voor ons is.

Onlangs las ik het boekje "Ga toch fietsen" van Thomas Braun, een Bussummer die op een dag de knop omzet en zich inschrijft voor een zeer uitdagende fietstocht in de bergen. In het vermakelijk geschreven boekje beschrijft hij hoe het hem uiteindelijk lukt, met vallen en opstaan, doorzettingsvermogen en vooral de steun van zijn team. De walging, eenzaamheid en zelfverwijt maken plaats voor trots en saamhorigheid. Het gevoel dat zijn team hem steunt is daarin een belangrijke factor. Maar dat is pas later. Het begon allemaal met een innerlijk besluit om het anders te gaan doen. 

Nog zo'n voorbeeld zag ik deze week op televisie in het programma Obese. Het vertelt het verhaal van Mike, een 29-jarige jongen die 224 kg weegt. Hij kan nauwelijks meer lopen. In een jaar tijd verliest hij meer dan de helft van zijn gewicht, zwemt, fiets & rent een triathlon en heeft hij voor het eerst van zijn leven verkering. Onderdeel van het programma was de support van zijn familie, die stuk voor stuk zich ook voornamen om gezonder te gaan leven en afvallen en die Mike als hun leraar daarin adopteerden. Geniaal. Ook zij verloren samen 200 kilo. Ik heb het begin van de uitzending niet gezien, dus ik weet niet wat deze Mike ertoe zette om zich op te geven voor het programma. Wellicht ook zo'n moment van helderheid waarin hij besloot dat er iets anders mogelijk was dan het leven dat hij had. Je ziet hem in de loop van het jaar weer vorm krijgen, zijn humor komt naar voren, zijn knappe gezicht. Hij krijgt ambitie en stráált. Ik heb er met plezier naar gekeken.

Misschien moeten we nog iets toevoegen aan de uitspraak van Charles. Dat het helpt als we elkaar steunen om voor onszelf te zorgen. Want het is niet altijd makkelijk. Bovenstaande mannen laten dat wat mij betreft goed zien.

De kracht van introvertie

Bij het opruimen van mijn bureau vond ik een stukje tekst dat ik uit een tijdschrift had gescheurd over Susan Cain die schrijft over introverte mensen. Ik zocht haar TEDtalk op en snap meteen waarom die zo veel bekeken is. Een prachtig en ontroerend pleidooi om niet alleen actie te faciliteren en waarderen, maar ook stilte, lezen en je terugtrekken.

Valentijnsdag

Vandaag - op Valentijnsdag - kreeg ik een prachtig stukje tekst in mijn mailbox van Abhilasha Brandt. Ik deel het graag met jullie.

 Inner Peace

Be on the lookout for symptoms of inner peace. The hearts of many have already been exposed to "innerpeace". It is possible that people everywhere could come down with it in epidemic proportions!  It might also pose a serious threat to what, up until now, has been a fairly stable condition of  conflict in the world. 

Some signs and symptoms of inner peace: 
* A tendency to think and act spontaneously rather than on fears based on past experiences.  
* An unmistakable ability to enjoy each moment.  
* A loss of interest in judging other people.  
* A loss of interest in judging self.  
* A loss of interest in interpreting the actions of others.  
* A loss of interest in conflict!  
* A loss of the ability to worry. (This is a very serious symptom.)  
* Frequent, overwhelming episodes of appreciation.  
* Contented feelings of connectedness with others and nature.  
* Frequent attacks of smiling.  
* An increasing tendency to let things happen rather than make them happen.  
* An increased susceptibility to the love extended by others as well as the uncontrollable urge to extend it.  
 
 WARNING: If you have some or all of the above symptoms, please be advised that your condition of 
"inner peace" may be so far advanced as to not be curable. If you are exposed to anyone exhibiting any 
of these symptoms, remain exposed at your own risk.

Lichaam en geest

Twee weken geleden gaf een vriendin mij het boek De Voedselzandloper van Kris Verburgh cadeau met het verzoek om samen te gaan brainstormen over een training in het domein van welzijn en gezondheid. Nu ben ik altijd wel snel te porren voor een enthousiast idee en deze sprak me zeker aan. Waar ik dit jaar koos voor "zorgzaamheid" als jaarthema, was dat eerder onder meer "een gezonde geest in een gezond lichaam".  Veel discussies in de krant gaan over de kosten van de zorg en niet over verantwoordelijkheid voor onze gezondheid. Kris Verburgh pleit daar wel voor. Deze arts houdt een gloedvol betoog voor preventief gezond eten en leven. Het heeft er in ieder geval toe geleid dat we hier in huis nog iets vegetarischer zijn gaan eten en dat we de havermout weer uit de kast hebben gehaald (wat is dat toch lekker, je dag beginnen met een kom havermout).

Toen Wim (mijn echtgenoot) kanker had kochten we stapels boeken over voeding en gezondheid. En in al die boeken stond dat het goed is om gezond te eten na de diagnose, maar vooral dat je dat ook al voor de diagnose moet doen. En dat in de wetenschap dat je geen enkele garantie krijgt dat het ziekten voorkomt.

Mij heeft dit boek in elk geval weer een zetje gegeven. Door mijn wandelproject ben ik al veel meer gaan bewegen dan voorheen. En ik moet zeggen; het maakt echt verschil. Die veertig dagen een verplichte wandeling per dag heeft ertoe geleid dat ik me veel bewuster ben van de positieve effecten van een wandeling tussendoor; ik vergeet minder, ben alerter en voel me frisser. Ook word ik er vrolijk van. Dus ga ik vaker! En opnieuw stilstaan bij wat we hier eten, stemt me ook vrolijk. Heerlijk al die wintergroenten.

Zorg voor lichaam en geest dus. Daar gaat het over.

Je gedragen voelen

Afgelopen vrijdag had ik een teamoverleg met een aantal collega's. Op een gegeven moment werd de vraag gesteld wat we van elkaar nodig hebben om de gestelde doelen voor de komende jaren te behalen. Iemand zei: “wat ik van jullie nodig heb, dat krijg ik al, ik kan niet nog iets nieuws verzinnen”. En eigenlijk was dat voor ons allen zo. We spraken over je “gedragen voelen door de groep”, iets wat we allemaal herkenden. Maar wat is dat dan? Ik heb me de laatste jaren heel vaak gedragen gevoeld door de mensen om me heen. Het is een heel veilig gevoel dat verder reikt dan zorgzaamheid ervaren. Je kunt ook niet iemand dragen (en als het wel kan betwijfel ik of je het zou moeten willen), maar je kunt je wel gedragen voelen door de mensen om je heen.

Wat een beetje tricky is met zorgzaamheid is dat het over je grenzen kan gaan. Zorgzame mensen maken me soms ook een beetje benauwd. Je krijgt niet altijd wat je wilt of nodig hebt. Dus is het een dun lijntje tussen zorgzaam zijn en ruimte laten aan de ander om aan te geven wat er nodig is. Dat is niet altijd makkelijk want dan komen er zaken als valse bescheidenheid of niet lastig willen zijn. Daarin is zorgzaamheid tweerichtingsverkeer, het vraagt ook helderheid en oprechtheid van de ontvanger, om te zorgen dat je krijgt wat je nodig hebt. En om nee te zeggen als je niet krijgt waar je behoefte aan hebt. Ik heb daarin mijn weg wel moeten zoeken.

Toen Wim - mijn man -  ziek werd aten we elke dag zelfgemaakte soep bij de lunch om te zorgen dat hij zoveel mogelijk groenten binnenkreeg. Een vriendinnetje bood aan  om eenmaal per week een pan soep voor ons te maken. "Nee, niet nodig", zei ik op mijn automatische piloot. Gelukkig ging zij te raden bij een andere vriendin en die opperde om het concreter te maken. "Je bent op woensdag vrij, bied gewoon aan om woensdag soep voor haar te koken." En zo geschiedde, ik zei "ja" tegen het concrete aanbod en vanaf die dag aten wij elke woensdag haar zelfgemaakte gezonde soepen. Dat hebben we 2,5 jaar zo volgehouden. Toen Wim stierf zei ze, "ik zorg dat er 's avonds eten is, dan hoeven jullie je daar niet druk over te maken" en  ze formeerde een team van vrouwen die om de beurten voor ons kookten. Het was net de vijf broden en twee vissen uit de Bijbel; wie er ook waren, er was altijd genoeg en het was elke avond weer heerlijk. Op een dag bedankte ik een van mijn vriendinnen voor de maaltijd, waarop ze zei: "maar dit doen we niet alleen voor jou, dit doen we ook voor onszelf" en ik begreep dat mijn bereidheid om te ontvangen ook voor hen iets mogelijk maakte in de verwerking van hun verdriet. Na twee weken ging ik op vakantie, maar toen we terugkwamen ging mijn vriendin weer verder met soep koken. Elke week, zodat ik een dag per week niet hoefde te koken. 

Na twee jaar dacht ik dat het zo niet langer kon, dus ik vertelde mijn vriendin dat we maar moesten stoppen met die soep en dat ik nu wel weer op mijn eigen benen kon staan. "was jij niet ontzettend moe?", vroeg ze me. "Zal ik morgen maar gewoon een lekker pan erwtensoep brengen?" En zo gingen we door, tot het zomervakantie werd en we stopten. Gewoon, omdat het toen wel echt klaar was.  

Ik schrijf dit verhaal omdat ik me daarin zo waanzinnig gedragen heb gevoeld. Omdat het over een hele praktische vorm van zorgzaamheid gaat, en omdat het voor mij toch nog moeilijk was om er zomaar "ja" tegen te zeggen. En zoals mijn vriendin het zo mooi al zei, het was niet alleen voor mij. Het heeft ons allemaal veel gegeven. 

In de praktijk

Vandaag heb ik voor mezelf een nieuw project bedacht. Niet echt een 40-dagen experiment, wel een schrijfopdracht. Het onderwerp diende zich als vanzelf aan met mijn thema Zorgzaamheid voor 2013. De komende maand ga ik dat nader onderzoeken. En daar schrijf ik over in mijn blogje. Misschien niet elke dag, maar toch zeker een paar maal per week. Vanuit de diverse reacties die ik krijg dienen zich nu al allerlei onderwerpen aan.

Een vriendin schreef mij: "Je thema zorgzaamheid klinkt ook voor mij toepasselijk. 
Ik heb ondertussen wel door schade en schande steeds meer geleerd dat ik mijzelf in eerste instantie mag verzorgen voor ik op weg ga. Het is echt mijn valkuil om het andersom te doen. Maar nu sta ik steeds meer en meer in het licht en heb mijzelf lief."
Voor mij herkenbaar die valkuil, en dan ben ik vast niet de enige. Maar juist nu merk ik dat dit thema óók gaat over zorg voor jezelf. Dat ik die zorgzaamheid kies omdat het míjn behoefte is, en niet omdat anderen zorg nodig hebben. Het heeft met nabijheid te maken en ook met aandacht geven, aan mezelf en aan alles om me heen.
Een mooie vraag om jezelf te stellen vind ik bijvoorbeeld de vraag "waar heb ik nu behoefte aan?". En dan werkelijk ruimte nemen om het antwoord te horen. Dat lukt niet altijd in de waan van de dag, maar het is mooi als je dan opeens wel even die aandacht hebt.

Wat me fascineert is dat ik heb gemerkt dat het - wanneer je dat antwoord serieus neemt - rust brengt, óók als je niet in de omstandigheden bent om er gehoor aan te geven. Bijvoorbeeld als je op een drukke werkdag antwoordt "ik zou wel een dutje willen doen", terwijl daar geen gelegenheid voor is. Ik knap er dan toch van op ook al kan ik niet even gaan liggen. Wonderbaarlijk vind ik dat.